بارها پیش آمده که در بین دوستان برنامه نویس در مورد “تعریف برنامه نویسی” بحث و صحبت کرده ایم و در انتها به یک تعریف جامع و دقیق نرسیده ایم و هر کسی یک تعریف اختصاصی برای برنامه نویسی ارائه داده است. در این مقاله میخواهم یک تعریف جامع از این کلمه فوق العاده دوست داشتنی ارائه بدم تا هم خیال خود و هم خیال دوستان رو راحت کنم. پس پیشنهاد میکنم تا انتهای این مقاله همراه من باشید که ابتدا یک تعریف عامیانه و در انتها یک تعریف علمی از برنامه نویسی ارائه دهم

برنامه نویسی چیست؟

اگر بخواهم به صورت خودمونی برنامه نویسی رو تعریف کنیم باید بگم نوشتن تعدادی دستور که یک سیستم (مثلا کامپیوتر) آن ها رو متوجه می شود و دستوران ما رو یکی یکی و پشت سر هم اجرا میکند و نتیجه این اجرا کردن دستورات یه اتفاق در سیستم می باشد مثلا جمع کردن دو عدد (جز ساده ترین دستوران ممکن).
البته ما در برنامه نویسی همیشه مجموعه ای از دستورات را استفاده می کنیم که دقیقا به کامپیوتر می گوید که چه کاری را باید انجام بدهد. ما می توانیم با استفاده از همین دستورات معادله های پیچیده و الگوریتم ها را نیز به زبان کامپیوتر تبدیل کنیم، زبانی که با آن با کامپیوتر ارتباط برقرار می کنید و به آن می گویید که چه کاری انجام بدهد را هم زبان برنامه نویسی می گویند.

نکته: دقت کنید که برنامه نویسی باید به گونه ای انجام شود که کامپیوتر دستورات شما را متوجه شده و آنها را به درستی اجرا کند.

توجه: برنامه نویسی هنر تبدیل کردن خواسته های بشر به زبان قابل فهم برای ماشین (کامپیوتر) است.

زبان برنامه نویسی :

در مورد برنامه نویسی صحبت کردیم حال باید در مورد زبان برنامه نویسی توضیحی ارائه دهم ، یک زبان برنامه نویسی مجموعه ای از دستورات، قوانین و لغات را در اختیار ما به عنوان برنامه نویس قرار می دهد که از طریق این دستورات و قوانین میتوانیم با سیستم های کامپیوتری صحبت کنیم و بگیم چیکار کنند. اگر بخواهم به صورت مثال توضیح دهم : مثل همین زبان فارسی که برای ارتباط با یکدیگر استفاده میکنیم و میگم هر شخص چیکار کند.

نکته: زبان های برقراری ارتباط با کامپیوتر یا همان زبان های برنامه نویسی بسیار متنوع هستند، مهم این است که شما مفاهیم برنامه نویسی و تبدیل کردن خواسته های خودتان به دستورات کامپیوتری را متوجه شوید.

برنامه یا Program چی هست؟

اگر این دستورات و قوانین رو به صورت یک پکیج درآوریم و در اختیار سیستم (کامپیوتر) قرار دهیم و سیستم هم متوجه این پکیج دستورات شود بهش میگن برنامه یا Program که در حالت عمومی به آن نرم افزار یا اپلیکیشن میگویند.
مثل برنامه های (پکیج های دستورات) مختلفی که استفاده میکنیم مانند نرم افزار فتوشاپ، فتوشاپ و هر نرم افزار پیچیده دیگری که مشاهده می کنید، همه و همه مجموعه ای از دستورات هستند که به کامپیوتر می گویند چه کاری باید انجام دهد ، اما برنامه ای وجود دارد که تنها چند خط دستور دارد و برنامه ای وجود دارد که میلیون ها دستور را برای سیستم ما صادر می کند و به همین دلیل برنامه ما بزرگ و بزرگتر می شود.

یک برنامه ی کامپیوتری چیزی بیش از حل یک مسأله نیست. به عبارت دیگر، نرم‌افزارها یا اپلیکیشن ها به منظور حل یک مشکل خاص طراحی شده و به بازار عرضه می شوند. حال هرچه این مشکل بزرگ‌تر و جهانی تر باشد، آن نرم‌افزار هم کاربردی‌تر و معروف تر خواهد شد.
در حقیقت، کسانی که علاقمند به برنامه نویسی هستند می بایست سعی کنند یکی از دغدغه ها یا مشکلات جامعه ی خود را برطرف سازند تا نرم‌افزار ایشان با اقبال عمومی رو به رو شود. یک برنامه نویس پیش از شروع به کدنویسی و انجام پروژه، دقیقاً می بایست بداند که قرار است چه مشکلی را حل نماید و مهم تر از یافتن مشکل، این مسئله که آیا مشکلی که وی در صدد حل آن است آیا واقعا دغدغه درصد قابل توجهی از جامعه است یا گروهی کوچکی از کاربران را پوشش می دهد.

نکته مهم: در برنامه نویسی اصطلاحاً به هر دستوری که می خواهیم اجرا شود یک Statement گفته می شود. حال برای نوشتن تعدادی Statement ما نیاز به یک ویرایشگر متن داریم تا بتوانیم دستورات مد نظر را در آن وارد سازیم.

شاید سوالی که برای دوستان پیش بیاید که همه چیز در کامپیوتر به صورت صفر و یک اجرا می شود (کامپیوتر هم در واقع زبانی به غیر از صفر و یک را متوجه نمی شود) و ما چطوری باید برنامه صفر و یک بنویسیم.
شما اصلا نیاز نیست برنامه صفر و یک بنویسید شما دستورات رو به صورت قابل فهم برای خودتون مینویسید و یک چیزی بین شما و ماشین وجود دارد (کامپایلر یا مفسر) که دستوران شما را دریافت و تبدیل به صفر و یک میکند.

خوشبختانه برنامه نویسی مهارتی است که الزاماً نیاز به دانشگاه رفتن ندارد و هر کسی که صرفاً علاقمند به یادگیری آن باشد می‌تواند ظرف مدت چند ماه (نهایتاً یک سال) به یک برنامه نویس در حوزه ای که به آن علاقمند است مبدل شود.

برخی از افراد بر این باورند که برای برنامه نویس شدن نیاز است تا تحصیلات دانشگاهی داشت یا یک متخصص علم ریاضیات بود. درست است که داشتن ذهن ریاضیاتی و تحلیلی به هرچه بهتر شدن شما به عنوان یک برنامه نویس کمک می کند، اما این اصلاً بدان معنا نیست که اگر شما متخصص ریاضیات نباشید نمی‌توانید به یک برنامه نویس موفق مبدل شوید.

اگر دیگر متوجه شده اید برنامه نویسی چی هست پیشنهاد میکنم مقاله چرا باید برنامه نویسی یاد بگیریم ؟ رو مطالعه کنید و فواید یادگیری برنامه نویسی رو بدونید و در صورت این که دوست داشتید شروع به یادگیری برنامه نویسی کنید مقاله یادگیری برنامه نویسی را از کجا شروع کنیم رو مطالعه کنید.